Stawy międzykręgowe znajdują się z tyłu kręgosłupa na całej jego długości. Każdy kręg posiada dwa wyrostki: górne i dolne, które łączą się z sąsiednimi kręgami. Dzięki nim, możemy wykonywać takie ruchy w kręgosłupie jak: wyprost, zgięcie w przód, zgięcia boczne, rotacje, oraz kombinacje tych ruchów. Zdrowe stawy ograniczają również ruchy, które mogłyby uszkodzić tkanki znajdujące się w ich sąsiedztwie (np. nie dopuszczając do nadmiernego zgięcia czy wyprostu)
Ból stawów międzywyrostkowych kręgosłupa lędźwiowego jest najczęściej odczuwany w dole pleców lub w górnej części pośladków, wzdłuż bocznej części kręgosłupa. Ból może być jedno lub obustronny. Może on promieniować do boku lub wzdłuż tylnej części uda.
W odcinku szyjnym również często dochodzi do blokady i wtedy ból będzie występował w szyi, karku, łopatce. Ból będzie narastał przy odchyleniu do tyłu lub skręcie głowy. Może pojawić się ból głowy z tyłu i boku.
Ból ma charakter zazwyczaj głęboki i pacjent ma często wrażenie blokady w kręgosłupie, ograniczenia ruchu i sztywności i bólu mięśniowego. Ból może być też ćmiący i przy pewnych ruchach przechodzić w ostry.
Ból nasila się przy długim chodzeniu lub staniu, zwłaszcza kiedy chory wstaje po długim siedzeniu, na przykład po dłuższej sesji przy komputerze lub jeździe samochodem. W miarę chodzenia ból może u pewnych osób się zmniejszać, ale częściej się pogarsza. Rotacja, czyli skręt tułowia nasila dolegliwości, zwłaszcza jeżeli towarzyszy temu odchylenie tułowia do tyłu. W nocy ból jest szczególnie dokuczliwy przy przekręcaniu się z boku na bok. Dźwiganie ciężarów również nasila ból.
Ulgę przynosi siedzenie z pochyleniem do przodu albo leżenie na plecach z nogami zgiętymi w kolanach lub podpartymi na poduszce.
Ból stawów międzykręgowych potrafi trwać kilka dni lub tygodni i jest wtedy przeważnie poprzedzony nadmiernym dźwiganiem lub nietypowym ustawieniem pleców. Często jednak w stawach rozwijają się zmiany zwyrodnieniowe i zapalne, które prowadzą do bólu, mogącego uprzykrzać życie przez wiele miesięcy lub lat.
W stawach międzykręgowych może pojawiać się wysięk. Jest on dobrze widoczny w rezonansie magnetycznym. Na zewnątrz stawu może powstać torbiel maziówkowa wypełniona płynem stawowym. Taka torbiel może uciskać worek oponowy i korzenie nerwowe stając się jedną z przyczyn rwy kulszowej.
Rentgen lub tomografia komputerowa mogą ujawnić tzw. odczyny sklerotyczne (sklerotyzacja) w stawach międzykręgowych czyli inaczej stwardnienie kości. Jest to typowy objaw zwyrodnienia stawów międzywyrostkowych, czyli inaczej spondyloartrozy. Nie jest to groźnie, ale świadczy o zwyrodnieniu
Innymi zmianami w obrębie stawów to osteofity czyli wyrośla kostne umiejscowione często na obrzeżach stawów. Mogą nie dawać żadnych objawów, ale czasem mogą uciskać na nerw w kręgosłupie lub otworze kręgowym i prowadzić do rwy kulszowej lub rwy barkowej.
Terapia manualna, łącznie z mobilizacją i manipulacją stawów kręgosłupa może często przywrócić odpowiednią grę stawową i zwiększyć zakres ruchu. Poprawi to także pracę mięśni i innych tkanek co prowadzi często do pełnego wyleczenia.
Zablokowane stawy kręgosłupa nieuchronnie powodują ból, dyskomfort i bardzo duże napięcia mięśniowe łącznie ze spazmem mięśni. Z reguły im dłużej zostawi się ten problem tym gorzej. Blokada stawów wpływa nie tylko na pracę kręgosłupa w zablokowanych kręgach, ale ma też wpływ na pracę innych odcinków kręgosłupa, które muszą pracować mocniej starając się kompensować utracone funkcje. Przy zablokowanych kręgach w odcinku piersiowym lub lędźwiowym ból często pojawia się przy wyproście i skłonie do tyłu. Ból zazwyczaj występuje lokalnie i rzadziej promieniuje do pośladka czy nogi.
Przy manipulacji często słyszy się kliknięcie. Jest to wynikiem (jedna z teorii :-)) przejścia płynu stawowego z jednej części stawu do drugiej i zmiany ciśnienia środstawowego. Przed zabiegiem warto popracować i rozluźnić napięte mięśnie wykorzystując techniki masażu terapeutycznego, terapii powięziowo-mięśniowej czy metody MET (inaczej PNF). Pozwoli to na większą skuteczność terapii manualnej. Metod terapii manualnej jest wiele natomiast w Southampton można poprosić o pomoc wyszkolonego fizjoterapeutę, osteopatę lub chiropraktyka.
Ogólnie ryzyko zabiegów jest bardzo małe ale należy bardzo uważać przy pracy w odcinku szyjnym i odpowiednio ocenić ryzyko według wytycznych IFOMPT(Międzynarodowej Federacji Terapeutów Manualnych).
Tutaj można dowiedzieć się więcej o stawach kręgosłupa – https://www.hyalutidin.pl/stawy-kregoslupa
A tutaj o chorobach stawów kręgosłupa – https://bit.ly/2IL6Bf1
W Physio Soton specjalizujemy się w pracy z bólem pleców, kręgosłupa i stawów obwodowych. Stosujemy szereg technik manualnych i osteopatycznych. Więcej o nas na www.physio-soton.co.uk
Inne artykuły na stronie
I am a Chartered Physiotherapist (MSc), Musciloskeletal Sonographer(PGCert) and Master Myofascial Therapist practicing in Chandler’s Ford, Eastleigh. I was working in the NHS between 2008 and 2021. I specialize in treating musculoskeletal conditions and injuries.
